W dzisiejszym poście pokażę Wam, przykłady frazeologii biblijnej, oraz z życia codziennego i wyjaśnię ich znaczenie.
Frazeologizm - jest to takie połączenie wyrazów, które ma znaczenie przenośne, a nie dosłowne.
Biblizmy - frazeologizmy pochodzące z Biblii:
Alfa i Omega - w Biblii określenie Boga; przenośnie: człowiek wszechwiedzący.
Antychryst– człowiek zły, podstępny, szatan
Arka Przymierza– symbol porozumienia, braterstwa, bożej opieki
beniaminek – najmłodsze dziecko, ulubieniec, faworyt, pupil
brat po Adamie (i Ewie) - osoba niespokrewniona
chleb powszedni - rzecz codzienna, zwyczajna
ciemności egipskie- nieprzeniknione ciemności
cierniowa korona – symbol męki, cierpienia
cierń w oku - dokuczliwa, dręcząca, zbędna rzecz
Dawid i Goliat – pojedynek dwóch osób, w którym spryt i mądrość zwyciężają brutalną siłę
dekalog – zasady postępowania
dobry pasterz – osoba zaradna, dbająca o podwładnych
dom zbudowany na piasku – rzecz niepewna, nie mająca solidnych podstaw
droga krzyżowa – określenie życia pełnego trosk, udręczeń, problemów, trudności
Eden - ogród rozkoszy ziemskich, raj utracony, niebo
Faryzeusz – człowiek obłudny, dwulicowy, uważający się za kogoś lepszego od innych, hipokryta
gałązka oliwna - symbol nadziei, przymierza
głos wołającego na pustyni ( lub na puszczy) - daremne apele, nie wysłuchane, pozostające bez odzewu.
Golgota – cierpienie, męka
jabłko Adama – chrząstka tarczowata, tworząca wyniosłość krtaniową u mężczyzn; przenośnie coś dławiącego, przeszkadzającego
jeźdźcy Apokalipsy– zwiastuny nieszczęścia, końca, zagłady
Judasz - człowiek podstępny, obłudny, zdradliwy
judaszowe srebrniki - zapłata otrzymana za zdradę, haniebnie zarobione pieniądze
Judaszowe włosy – włosy rude (wg. legendy takie miał Judasz); oznaka człowieka zdradliwego, fałszywego
kainowa zbrodnia – bratobójstwo
kainowe znamię - piętno zbrodniarza, bratobójcy
kozioł ofiarny – osoba obarczana winą, oskarżana o złe uczynki, których niekoniecznie się dopuściła.
kraina mlekiem i miodem płynąca– kraina żyzna, urodzajna, bogata
Krewny po Adamie- osoba niespokrewniona
lata tłuste i chude – czasy powodzenia, dobre obfite, bogate i następujący po nich okres kryzysu, upadku
listek figowy – przysłona nagości
manna z nieba - nieoczekiwany dar, zysk, ratunek w trudnej sytuacji
miska soczewicy – coś mało wartościowego, za co oddaje się coś o dużym znaczeniu
niebieski ptak – człowiek żyjący z pracy innych, lekkoduch, darmozjad
niewierny Tomasz – niedowiarek, człowiek nieufny, sceptycznie nastawiony
niewola egipska – przymusowe uwięzienie, ciężka, niewolnicza praca
od Adama i Ewy - od dawien dawna, od początku
ofiara Abrahama – najwyższe poświęcenie
palec Boży - znak, napomnienie, ostrzeżenie
patriarcha - czcigodny starzec, mistrz, głowa rodu, protoplasta
plagi egipskie – dotkliwe wydarzenia, klęska, kara
płacz i zgrzytanie zębów - cierpienie, spóźniony żal za winy
pocałunek Judasza - fałszywa, obłudna uprzejmość, zdrada
salomonowa mądrość – legendarna, niezmierna mądrość
salomonowy wyrok – wyrok mądry, sprawiedliwy, choć o zaskakującej formule rozstrzygnięcia
sądny dzień – popłoch, zamieszanie, lęk wywołane przez nieoczekiwaną kontrolę
strój adamowy/ w stroju Adama i Ewy- nagość
syn marnotrawny - człowiek, który zawinił, lecz w porę opamiętał się i nawrócił
wdowi grosz - ofiara lub dar okupiona wieloma wyrzeczeniami, ostatnie pieniądze przeznaczone na szlachetny cel
wiek Chrystusowy – 33 lata
wilk w owczej skórze – człowiek podstępny, obłudny, udający dobrego
zakazany owoc – rzecz niedozwolona i przez to pociągająca
zakon Adama - małżeństwo
ziemia obiecana – przyobiecana nagroda, szczęście
Frazeologizmy z życia codziennego:
bać się własnego cienia - być strachliwym
bez pracy nie ma kołaczy - trzeba pracować, aby coś osiągnąć, bądź mieć z tej pracy korzyści
brać nogi za pas - uciekać
bujać w obłokach - marzyć, śnić na jawie
być sam jak palec - być samotnym, opuszczonym
chodząca encyklopedia - być oczytanym, mądrym
dumny jak paw - być bardzo dumnym
marzenia ściętej głowy - marzyć o czymś czego nie można osiągnąć
chodzić z głową w chmurach - być marzycielem, fantazjować
mieć węża w kieszeni - być skąpym
być w gorącej wodzie kąpany - być porywczym
nie owijać w bawełnę - być szczerym
zadzierać nosa - być przemądrzałym
mieć z kimś na pieńku - kłócić się z kimś
patrzeć z góry- uważać się za lepszego od innych
kręcić nosem - być niezadowolonym ze wszystkiego
mieć niewyparzony język - roznosić plotki, zdradzać tajemnice
mieć muchy w nosie - obrażać się o wszystko
mieć gołębie serce - być dobrym
mieć stalowe nerwy - być bardzo cierpliwym
Ciekawostka:
Dlaczego mówimy sam jak palec, skoro palców jest pięć?
Często ludzie sięgają w złości po zwrot Zostaniesz kiedyś sam jak palec, co znaczy ‘będziesz kiedyś samotny, nikt ci nie pomoże’, nie wiedząc, że chodzi właśnie o stare znaczenie wyrazu palec, tzn. ‘kciuk’. Kciuk jest odchylony od pozostałych czterech palców, niejako tkwi samotnie w dłoni. Nie może więc być mowy w owym frazeologizmie o każdym palcu (pozostałe palce znajdują się przecież blisko siebie, czyli ‘nie są same’).
autor: Matylda
Komentarze
Prześlij komentarz